Amaç:Bu derleme çalışmasında demir eksikliği anemisi hakkında yapılan literatür taraması ışında genel bilgilendirme yapılması amaçlanmıştır.Bu amaç doğrultusunda demir eksikliği anemisinin tanımı,sebepleri,risk grupları,tanı,tedavi ve korunma yollarına değinilmiştir.
Yöntem:Bu derleme makalesi PubMed, Google Scholar, Cochrane veri tabanlarında ve WHO arşivinde anemi,demir eksikliği,etiyoloji,tanı,tedavi gibi anahtar kelimeler taratılarak elde edilen verilerin amaca uygun olarak bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.
• DSÖ’nün tanımına göre anemi,kırmızı kan hücrelerinin sayısının veya oksijen taşıma kapasitelerinin vücudun fizyolojik ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalma durumudur.
Bu fizyolojik ihtiyaç birçok faktöre göre değişebileceği gibi aneminin de birçok sebebi vardır.
Çocukların C’ü,hamile kadınların 8’i ve üreme çağındaki tüm kadınların )’u anemiktir.Tüm dünyada en çok görülen anemi türü demir eksikliği anemisidir.Anemi tanısı koyulan kadınların yaklaşık P’si,çocukların da B’si demir eksikliği anemisidir.Anemi prevelansını düşürme çalışmaları yapılsa da rakamlarda değişiklik olmamıştır.Kıtalar arası eşitsizlikler de söz konusudur.
Demir eksikliğine eski çağlarda kloroz denmiştir.Patogenezinin gün yüzüne çıkarılması Dr. William Cosby tarafından sağlanmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün raporlarında küresel sağlık yükünü oluşturan önemli faktörlerden biri olarak demir eksikliği anemisini göstermiştir.
.Demir metabolizmasının başlıca regülatörü hepsidin adı verilen bir hormondur.Depo demiri artınca salgısı artan bu hormon demir emilimini engeller.Diyetle yetersiz demir alımı,emiliminde yaşanan sorunlar,kanamalar,artan demir ihtiyacının karşılanamaması gibi durumlarda demir eksikliği anemisi tablosuyla karşılaşırız.Genellikle halsizlik,yorgunluk gibi belirtiler verir.Tanı koymak için birçok laboratuvar parametresinden yararlanırız.Bunlar Hb,serum demir ve serum ferritin değerleridir.Bunlar arasında en güvenilir parametre ferritindir.Demir depoları hakkında bilgi verir.12’nin altında olması demir eksikliği anemisini gösterir.Tanı kesinleştikten sonra tedaviye geçilir.Tedavi yöntemi olarak 2 yol vardır:Oral takviye ve intravenöz demir tedavisi.Hastanın durumu göz önünde bulundurularak en uygun tedavi gerçekleştirilir.Tedavi edilmediğinde çocuklarda beyin gelişimini olumsuz etkilediği ve hatta ölüme varan sonuçları olduğu belirtilmektedir.
Kaynaklar
• 1-WHO. https://www.who.int/topics/anaemia/en/
• 2-WHO. Haemoglobin concentrations for the diagnosis of anaemia and assessment of severity. Vitamin and Mineral Nutrition Information System. Geneva, World Health Organization, 2011
• 3-WHO. The global prevalence of anaemia in 2011. Geneva: World Health Organization; 2015
• 4-FAO, IFAD, UNICEF, WFP and WHO.The State of Food Security and Nutrition in the World 2017. Building resilience for peace and food security,2017
• 5-Hart, G.D.,Description of blood and blood disorders before the advent of laboratory medicine. British Journal of Haematology,2001, 115(4),719–728.
• 6- World Health Organization. The World Health Report 2002: Reducing risks, promoting healthy life. Geneva, World Health Organization,2002
• 7-Guyton CA, Hall JE. Tıbbi Fizyoloji. 13. Baskı, İstanbul: Güneş Tıp Kitapevleri, 2017,445-451
• 8-Wang J., Pantopoulos K., Regulation of cellular iron metabolism, Biochemical Journal,2011,434(3),365-381
• 9-Daher, R.,& Karim, Z.,Iron metabolism: State of the art. Transfusion Clinique et Biologique,2017, 24(3), 115–119.
• 10-Elliot S.,Pham E.,Macdougall I.C., Erythropoietins: A common mechanism of action,Experimental Hematology, December 2008, 36(12),1573–1584
• 11-Ganz T.,Nemeth E., The Hepcidin-Ferroportin System as a Therapeutic Target in Anemias and Iron Overload Disorders, ASH Education Book, December 10, 2011,2011(1)538-542
• 12-Goodnough L.T.,Nemeth E.,Ganz T., Detection, evaluation, and management of iron-restricted erythropoiesis, Blood. 2010; 116(23),4754-4761
• 13-Nemeth E.,Ganz T., The Role of Hepcidin in IronMetabolism, ActaHaematol. 2009,122(2-3): 78–86.
• 14-Sandström, G.,Rödjer, S., Jacobsson, S., Nelson, D., Börjesson, M., Increased Level of Serum Hepcidin in Female Adolescent Athletes. Clinical Journal of Sport Medicine, 2017;1–4
• 15-Karaman S.,Karakaş Z. ,Anemik Çocuğa Yaklaşım. Çocuk Dergisi 2013,13(4),131-137
• 16-Pasricha S.R.,Drakesmith H., Black J., Hipgrave D., Biggs B.A., Control of iron deficiency anemia in low- and middle income countries, Blood. 2013; 121(14),2607-2617
• 17-Goddard AF, James MW, McIntyre AS,Scott BB. Guidelines for the management of iron deficiency anemia, British Society of Gastroenterology. 2011;60(10),1309-1316.
• 18-Pawlak R. · Bell K.,Iron Status of Vegetarian Children: A Review of Literature,Ann Nut. Metab. 2017;70(2)88-99
• 19-Camaschella, C. Iron Deficiency Anemia. New England Journal of Medicine,2015, 372(19), 1832–1843.
• 20-Robert D. Baker, Frank R. Greer, The Committee on Nutrition,Diagnosis and Prevention of Iron Deficiency and Iron-Deficiency Anemia in Infants and YoungChildren (0–3 Years of Age),American Academy of Pediatrics, November 2010, 126(5),1040-1050
• 21-Killip S., Bennett JM, Chambers MD, Iron Deficiency Anemia,American Academy of Family Physicians, 2007;75(5),671-678
• 22-Wenzhen, Y.,Yumin, L., Kehu, Y., Bin, M., Quanlin, G., Donghai, W., Lijuan, Y. ,Iron deficiency anemia in Helicobacter pylori infection: meta-analysis of randomized controlled trials. Scandinavian Journal of Gastroenterology, 2010; 45(6),665–676
• 23-Felt, B., Munzer, T.,The Role of Iron in Pediatric Restless Legs Syndrome and Periodic Limb Movements in Sleep. Seminars in Neurology, 2017,37(04), 439–445.
• 24-Camaschella C., Anemia: When Something's Wrong with Iron, ASH Education Book, December 5, 2015,2015(1),8-13
• 25-Camaschella C., Iron deficiency, Blood. 2019;133(1),30-39
• 26-Hershko C, Camaschella C. How I treat unexplained refractory iron deficiency anemia. Blood. 2014;123(3),326-333.
• 27-Krayenbuehl PA, Battegay E, Breymann C, Furrer J, Schulthess G. Intravenous iron for the treatment of fatigue in nonanemic, premenopausal women with low serum ferritin concentration. Blood 2011; 118(12),3222-3227.
• 28-Pasricha SR Sr, Low M, Thompson J, Farrell A, De-Regil LM. Iron supplementation benefits physical performance in women of reproductive age: a systematic review and meta-analysis. J Nutr 2014, 144(6),906-914.
• 29-Shi, Q.,Leng, W., Wazir, R., Li, J., Yao, Q., Mi, C.,Yang J.,Xing, A.,Intravenous Iron Sucrose versus Oral Iron in the Treatment of Pregnancy with Iron Deficiency Anaemia: A Systematic Review. Gynecologic and Obstetric Investigation, 2015,80(3), 170–178.
• 30-Fernández‐GaxiolaAC,De-Regil LM, Intermittent iron supplementation for reducing anaemia and its associated impairments in adolescent and adult menstruating women, Cochrane Database of Systematic Reviews, 2019 https://doi.org/10.1002/14651858.CD009218.pub3.
• 31-Jefferds MED, Sylvetsky AC, Dowswell T., De-Regil LM, Intermittent iron supplementation for improving nutrition and development in children under 12 years of age,Cochrane Database Syst Rev.,2011,Dec 7,(12):CD009085.
• 32-Kwak B.O.,Kim K.,Kim S-N.,Lee R., Relationship between iron deficiency anemia and febrile seizures in children: A systematic review and meta-analysis, Seizure,2017 Nov;52:27-34.doi: 10.1016/j.seizure.2017.09.009. Epub 2017 Sep 15.
• 33-L Zhao,X Zhang, Y Shen, X Fang, Y Wang, F Wang, Obesity and iron deficiency: a quantitative meta-analysis, Obes Rev 2015 Dec;16(12):1081-93. doi: 10.1111/obr.12323. Epub 2015 Sep 23.
• 34-Weng T.C.,Chang C.H., Dong Y.H.,Chang Y.C.,Chuang L.M., Anaemia and related nutrient deficiencies after Roux-en-Y gastric bypass surgery: a systematic review and meta-analysis, BMJ Open 2015 Jul 16;5(7):e006964. doi: 10.1136/bmjopen-2014-006964.
• 35-Srihari Mahadev, Monika Laszkowska, Johan Sundström, Magnus Björkholm, Benjamin Lebwohl, Peter H R Green, Jonas F Ludvigsson, Prevalence of Celiac Disease in Patients With Iron Deficiency Anemia-A Systematic Review With Meta-analysis, Gastroenterology,2018 Aug;155(2):374-382.e1. doi: 10.1053/j.gastro.2018.04.016. Epub 2018 Apr 22.
• 36-WILLIAM H. COSBY,WHATEVER BECAME OF CHLOROSIS?,JAMA, 1987;257(20):2799-2800. doi:10.1001/jama.1987.03390200139031