Özet Sistemi 2022

TARASOFF OLAYI VE TÜRKİYE’DE HOMİSİDLİ HASTAYA YAKLAŞIM

Sinem ÇİMEN

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

05422024686

Homisid, adli psikiyatride cinayet işleme eğilimidir. Bir psikoterapistin karşısına çıkan en ciddi sorunlardan biri hastasının başka birini öldürme ihtimalini değerlendirme durumunda kalmasıdır. Bu ikili çıkmazın tıpta pek benzeri yoktur. Zira hekim, hastasının iyiliği kadar başka insanların sağlığı ile de ilgilenmek zorundadır.

Sunumda literatüre “Tarasoff Olayı” olarak geçen ve psikoterapistlere 3. kişileri koruma görevi veren vaka anlatılacaktır. Vakada paranoid şizofreni tanısı alan bir genç, aşık olduğu kadını öldürmek isteyip bu isteğini psikoterapistine söylemiştir. Peki psikoterapist ne yapmıştır? Hasta mahremiyetini mi korumuştur yoksa gizliliği ihlal edip mağdur olacak kişiyi mi korumaya çalışmıştır? Önlem alınmaya çalışılmasına rağmen kadın korunamamıştır. Kadının öldürülmesinden psikoterapist sorumlu tutularak psikoterapistlere yasal bir karar ile sorumluluk yüklenmiştir.

Bu sunumda hukuksal bir dava olarak başlayıp psikoterapistlerle ilgili kararla sonuçlanan, yıllarca etik tartışmalara yol açan ve her coğrafyada farklı hukuksal yorumlara varılan bu olay ayrıntılarıyla anlatılacaktır. Sonra Türkiye’de, psikiyatrik bozukluklarda homisid riskini artıran faktörler sıralanıp homisid eğilimli hastaya ülkemizdeki yaklaşım ile ilgili yasal süreçler aktarılmaya çalışılacaktır.

Sonuç olarak bu sunumun amacı psikoterapistleri ikili bir çıkmaza sürükleyen homisid eğilimli hastalara nasıl yaklaşılması gerektiğini vaka örneği ile birlikte interaktif bir şekilde tartışmaktır.

KAYNAKÇA

1. Peralta E: Documents: psychiatrist warned alleged colorado theatershooter was threat. National Public Radio. April 4, 2013. Available at http://www.npr.org/blogs/thetwo-way/2013/04/04/176285274/ documents-psychiatrist-warned-alleged-colorado-theater-shooter-wasthreat. Accessed April 10, 2013.
2. Oğuz NY. Psikiyatride Onam ve Aydınlatılmış Onam: Etik, Hukuk ve Bilim Açısından(Yayınlanmamış Doktora Tezi). A.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara. 1994.

3.         Beauchamp TL, Childress JF. Principles of Biomedical Ethics. 4th edition. New York. Oxford University Press. 1994. pp. 509-512.

4.      Akgün N (1987) Adli Psikiyatri Yöntem Bilgileri. Adli Psikiyatri, N Akgün (Ed), Bölüm 9, Ankara, s.265-287.

5.     American Psychological Association (1992) Ethical prencipes of psychologist ana code of Conduct. Washington DC, American Psychological Association.

6.      Tarasoff v. Regents of Univ. of California, 551 P.2d 334 (Cal. 1976). 2. Tarasoff v.                  Regents of University of California, 529 P.2d 553.

7.      ZE Kayatekin, E Abay, S Saygılı, F Maner, Aİ Şener, “Ruh Hastalarında Homisidal Saldırganlık” , Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 1991; 4(1):22-27.

8.     APPELPAHUM, P. S, “Tarasoff and the clinician: Problems in fulfilling the duty to protect” , The American Journal of Psychiatry, 142(4), 425–429.

9.     F Maner, ZE Kayatekin, E Abay, S Saygılı, Aİ Şener, “Psikiyatrik Hastalıklar ve Suç” Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi , 1991; 4(1):6-13.

10.  ALPAY Nihat, ”Homisid Eğilimi Karşısında Psikiyatrik Yaklaşım” , Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 1986; 1(6):7-10.

11.  KERMANİ Ebrahim, “Tarasoff Decision: A Decade Later Dilemma Still Faces Psychotherapists” , The American Journal Of Psychotherapy, 1987; 41(2):169-331.

12.  TC Anayasası: www.tbmm.gov.tr

13.  Soysal H, Soysal RU (2011) Ceza yasasının 280. maddesi: Etik çelişkiler, diğer ülkelerde durum ve ülkemizdeki uygulamalar. Psikiyatride Güncel, 1(1):13-19.

14.  Ural C, Öncü F, Belli H, Soysal H. Adli psikiyatrik süreç içindeki şizofreni hastalarının şiddet davranışı değişkenleri: bir olgu kontrol çalışması.Turk Psikiyatri Derg 2013; 24:17-24.

15.  Bilici, R. Sercan, M. ve Tufan, A.E. (2013). Psikiyatrik hastalarda saldırganlık ve saldırgan hastaya yaklaşım. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 26,190-198.