Özet Sistemi 2022

Orijinal döküman için: https://yadi.sk/i/xZcCNN0SuhpwCQ GİRİŞ Yeterli ve dengeli beslenme; vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan enerji ve besin ögelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır(3). Uyku da yemek gibi yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır(1). Uykunun yeme davranışları üzerine etkili olduğunu gösteren kanıtlar artmaktadır (2). Uykunun yemek düzenleri üzerinde etkisi vardır ama öğün zamanlaması da uykuyu etkileyebilir(1). Kısa uyku süresi, yetersiz uyku kalitesi ve daha geç yatmanın hepsi artan besin alımı, yetersiz beslenme kalitesi ve aşırı vücut ağırlığı ile ilişkilidir(2). Günümüzde yapılan birçok araştırma beslenme alışkanlıkları ile uyku kalitesi arasında sağlık durumunu da önemli ölçüde etkileyen bir ilişki olduğunu göstermektedir (3). Bu çalışmanın amacı beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesinin Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin dolduracağı anket ve ölçek üzerinden aralarındaki ilişkiyi incelemektir. AMAÇ Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi preklinik dönem – klinik dönem öğrencileri arasında anlamlı farklılık bulmayı planlıyoruz. Bu çalışmanın amacı, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesi arasındaki ilişkiyi incelemek ve beslenmenin uyku kalitesine etkisi üzerine dikkat çekmektir. YÖNTEM Bu çalışmada uygulanan anket soruları Bursa Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 1-6 öğrencilerine (N=2109) Telegram dönem gruplarına ulaştırılacaktır.Bu çalışma Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır. Anket soruları, literatür desteği ile hazırlanmış olan 20 soruluk genel bilgi ve 11 sorudan oluşan ve geçerlilik ve güvenilirliği Ağargün MY ve ark. (1996) tarafından yapılmış olan Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği’nden (PUKİ) oluşmakta olup toplamda 31 sorudan oluşmaktadır(12). Anketin doldurulması için ortalama 10 dakika gerekmektedir. Anket Google docs üzerinden (googledocsforms) online olarak 3 hafta açık kalacak şekilde sunulacaktır. Bilgilendirilmiş Onam Formunun onaylanması ardından katılımcılar anket sorularına ulaşacaktır. Sonuçlar, Google docs üzerinden analizi yapılacaktır. BULGULAR Araştırmamıza 66 (!.4) dönem 1, 114 (7) dönem 2, 42 (.6) dönem 3 olmak üzere 222 pre-klinik öğrencisi katılmıştır. 35 (.4) dönem 4, 30 (%9.7) dönem 5, 21 (%6.8) dönem 6 olmak üzere 86 klinik öğrencisi katılmıştır. Amaçlanan 2109 öğrenci yerine toplam 308 Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencisi çalışmamıza katılmıştır. Öğrencilerin Pittshburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) puan ortalaması 7,04 tür. Kadın öğrencilerin PUKİ ortalaması 7,34 iken; erkek öğrencilerin PUKİ ortalaması 6,57 olduğu belirlenmiştir. Preklinik öğrencilerin PUKİ ortalaması 6,95 iken; klinik öğrencilerinin PUKİ ortalaması 7,07 olduğu görülmüştür. Öğrencilerin 0,8’i iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. TARTIŞMA Çin’de tıp fakültesi öğrencilerinde yapılan çalışmada öğrencilerin '.9’unun kötü uyku uyuduğu bulunmuştur(9). Çin’de yapılan bir araştırmada öğrencilerin düşük uyku kalitesi prevalansı % 27.8 bulunmuştur(11). Bizim çalışmamızda bu oran i.2’dir. Mayda ve ark.nın yaptığı çalışmada öğrencilerin, Pittsburgh Uyku Kalite İndeksinden aldıkları ortalama Puan 5.2 ± 2.7’dir(10). Bu çalışma 4-5-6. Sınıf tıp öğrencilerine yapılmıştır. Kendi çalışmamızdaki klinik sınıfların PUKİ ortalamasıyla kıyaslarsak 7.07 ile çalışmamızdaki klinik öğrencilerin daha kötü bir uyku kalitesine sahip olduğunu söylenebilir. Çin’de yapılan araştırmada ortalama PUKI skoru 4.46 bulunmuştur(10). Kendi çalışmamızdaki ortalama PUKİ puanı 7.04’dür. Bu kıyaslama da bize yine çalışmamızdaki uyku kalitemizin daha düşük olduğunu göstermektedir. 308 kişiden ,7 (258 kişi) oranında kişi sigara kullanmamaktadır. Sigara kullanmayanların uyku kaliteleri değerlendirildiğinde 2,5 ‘inin iyi uyku kalitesine sahip olduğu; g,5 ‘inin kötü uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. 308 kişiden ,3 (50 kişi) oranında kişi sigara kullanmaktadır. Sigara kullananların uyku kalitesi değerlendirildiğinde x’inin kötü uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Asghari ve ark.nın yaptığı çalışmada sigara içenlerin, günde içtiği sigara sayısı arttıkça PUKI puanının da arttığı görülmüştür. Ayrıca aynı çalışma bize sigara içenlerin, içmeyenlere göre total PUKI puanının da daha yüksek olduğunu göstermiştir(8). 308 kişiden u,6 (233 kişi) oranında kişi alkol almamaktadır. Alkol almayanların uyku kaliteleri değerlendirildiğinde g,4 ‘ünün kötü uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. 308 kişiden $,4 (75 kişi) oranında kişi alkol almaktadır. Alkol alanların uyku kalitesi değerlendirildiğinde t,6 ‘sı kötü uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada alkol kullananların daha kötü bir uyku kalitesine sahip olduğu bulunmuştur (4). , Lund ve ark.nın yaptığı çalışmada ise alkol kullananların daha kötü bir uyku kalitesine sahip olduğu ortaya çıkartılmıştır (5). Öğün atlayanların oranı t,67’dir. Öğün atlayanlarınsa ',3'ü iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Öğün atlamayanların A'i iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Başkent Üniversitesi’nin araştırmasında öğün atlayanların iyi uyku oranı (.1; atlamayanların ise W.1 bulunmuştur(3). Qin LQ ve ark.nın yaptığı çalışmada kısa uyku süresi olan kişilerin uyku süresi normal olan kişilere göre kahvaltı atlama sıklığının daha yüksek olduğu görülmüştür(7). Kafein içeren içecek tüketenlerin 0,8'i iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Kafein içeren içecek tüketmeyenlerin 0,4'ü iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir.Ancak kafeinin ne kadar alındığını ve yatma zamanına yakın alınıp alınmadığını bilinmediğinden uyku kalitesine olan etkisi hakkında yorum yapılamamaktadır. Yatmadan önce yemek yeme alışkanlığına sahip olanların ,7'si iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Yatmadan önce yemek yeme alışkanlığına sahip olmayanların 6,1'i iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Balcı’nın yaptığı çalışmada yatmadan önce yemek yemenin uyku kalitesini düşürdüğü anlamlı bulunmuştur. Yatmadan önce yemek yiyenlerin '.3’ü; yemeyenlerin I.4’ü iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. (3). Crispim ve ark.nın yaptığı çalışma bize; uyku dönemine yakın gıda alımının sağlıklı bireylerde, özellikle kadınlarda uyku düzeninin olumsuz yönleriyle ilişkili olduğunu göstermektedir(6). Uykudan kalkıp yemek yeme alışkanlığına sahip olanların &,3'ü iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Uykudan kalkıp yemek yeme alışkanlığına sahip olmayanların 1,1'i iyi uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir.Balcı, çalışmasında uykudan kalkıp yemek yeme durumu ile uyku kalitesi arasında anlamlı ilişki bulunurken; uykudan kalkıp yemek tüketenlerin .2 iyi uyku kalitesine sahip olduğunu açıklamıştır(3). Özellikle kadınların daha çok gece yeme eğilimde oldukları ve bu nedenle uyku kalitelerinin olumsuz etkilendiğini Crispim ve arkadaşları belirtmiştir(6). 308 kişiden 230’u (t,67) öğün atladıklarını ve en çok atlanan öğünün I.1 gibi büyük bir oranla sabah olduğunu ortaya koyulmuştur. Öğün atlamada ki en büyük neden Y.4 ile “Vaktim olmuyor.” İkinci neden de 1 “Hazırlamaya üşeniyorum.”, üçüncüsü ise #.6 ile “Alışkanlığım yok.” Cevabıdır. Ara öğünlerde genellikle karbonhidrattan zengin gıdalar seçilmiştir. `.7 ile “Gofret, çikolata vb.” cevabı birincidir. İkinci sırada H.7 ile “Kraker, bisküvi vb.” vardır. D.2 ile “Taze/kuru meyveler” de üçüncü sıradır. SONUÇ Beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesi arasındaki ilişki net olarak belirlenememiş olsa da yapılan çalışmalar birbirleri üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesi arasındaki ilişki incelendiğinde ; *Gece uykusunun ; uyku kalitesini pozitif yönde etkilediği , geliştirdiği görülmüştür.Yatmadan hemen önce alınan yiyecek ve içeceklerden ; uykudan uyanıp tüketilen besinlerden ve öğün atlamadan kaçınılmalıdır. *Sigara kullanmanın ve alkol alımının uyku kalitesi üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır.Alkol tüketiminden uzak durulmalıdır. *Toplum sağlığının sürdürülmesinde önemli katkıları olan tıp fakültesi öğrencilerinin bu konuda daha bilinçli olmaları ; beslenme alışkanlıkları ve uyku kaliteleri ile örnek davranış göstermeleri ; beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesi arasındaki ilişkiye yönelik daha fazla sayıda çalışma yapmaları ve bu konuda farkındalık oluşturmaları beklenmektedir. KAYNAKÇA 1. Peuhkuri K, Sihvola N, and Korpela R. Diet promotes sleep duration and quality. Nutrition Research 32 (5): 309- 319, 2012. 2. Chaput JP. Sleep patterns, diet quality and energy balance. Physiology & Behavior 134: 86- 91, 2014. 3.Balcı K. Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi’nde Çalışan Yetişkin Bireylerin Beslenme Durumları İle Uyku Kalitesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. DSpace Baskent 2017-09-07T12:27:16Z, 2017. 4. Aysan E, Karaköse S, Zaybak A. İsmailoğlu EG. Üniversite öğrencilerinde uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 7(3): 193-198, 2014. 5. Lund, H. G. Brian, B. A, Reider, D., Annie, B. A, Whiting, B., & Roxanne Prichard, J. (2009). Sleep patterns and predictors of disturbed sleep in a large population of college students, Journal of Adolescent Health, 26, 1–9 6. Crispim CA, Zimberg ZI, Gomes dos Reis B. Relationship between food intake and sleep pattern in healthy individuals. Journal of Clinical Sleep Medicine 7 (6): 659-664, 2011. 7.Qin LQ, Li J, Wang Y et al. (2003) The effects of nocturnal life on endocrine circadian patterns in healthy adults. Life Sci 73, 2467–2475 8.Asghari A, Kamrava KS, Hemami MR. Cigarette smoking habit and subjective quality of sleep. Scimetr: İnternational Journal of Medical Sciences 3(1): e18454(1-4), 2015. 9. Zheng J, Yang L, Chen Q. Effect of physical exercise on sleep quality in medical students. Chinese Journal of Public Health. 2008-03. 10. Mayda, A. S., Kasap, H., Yıldırım, C., Yılmaz, M., Derdiyok, Ç. Ertan, D., ve ark. (2012). 4-5-6. sınıf tıp fakültesi öğrencilerinde uyku bozukluğu sıklığı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 8-11 11. Wang L. Qin P. Zhao Y. Prevalence and risk factors of poor sleep quality among Inner Mongolia Medical University students: A cross-sectional survey. Psychiatry Research 244: 243–248, 2016. 12. Ağargün MY, Kara H, Anlar Ö. Pittsburgh uyku kalitesi indeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 7(2): 107-15, 1996.