Yeni Anahtar Kelime Eklemek İçin Tıklayınız...

e-Posta Print

Özet Sistemi 2022

Sözel Sunum
Derleme Sunum
CESUR YENİ DÜNYA: CRISPR

Genom düzenleme, bir hücre veya organizmanın DNA'sında spesifik değişiklikler yapmanın bir yoludur. Bir enzim, DNA'yı belirli bir dizide keser ve bu hücre tarafından onarıldığında, dizide bir değişiklik veya 'düzenleme' yapılır.DNA’yı belirli bir yerden kestikten sonra hücre doğal biçimde kesiği onarır.DNA'da sahaya özgü çift sarmallı kırılmalar yapmak için bu zamana kadar 4 yaklaşım kullanıldı: Meganucleases,ZFN (Zinc Finger Nucleases),TALEN (Transcription Activator-Like Effector-based Nucleases), CRISPR. Dizi spesifik nükleazlar (ZFN, TALEN ve CRISPR) tıp, moleküler biyoloji ve genetik alanında son 3-4 yıldır yaygın olarak kullanılmaya başlanılan yeni nesil genom düzenleme araçlarıdır.Oluşan bu çift iplik kesikleri, hücrenin DNA tamir mekanizmaları olan HR (Homologous Recombination = Homolog Rekombinasyon) ya da NHEJ (Non-Homologous End Joining= Homolog Olmayan Uçların Birleşmesi) yoluyla tamir edilirken, hücre tarafından hangi tamir mekanizmasının kullanıldığına bağlı olarak genomda farklı modifikasyonlar meydana gelir.Kullanıma başlanmasıyla genom mühendisliği çalışmalarında çığır açan CRISPR’ların çalışma prensibi RNA aracılı nükleazlara dayanır.En yaygın kullanılan sistem, Streptococcus pyogenes’de viruslara karşı geliştirilen bir bağışıklık mekanizması olan CRISPR/Cas9 sistemidir. Mikroorganizmalardaki orijinal CRISPR sisteminde Cas9 proteinine rehberlik eden crRNA ve tracrRNA olmak üzere iki CRISPR RNA’sı bulunur. Genom düzenlemede kullanılan yeniden programlanmış CRISPR sisteminde ise crRNA’nın 3' bölgesi ile tracrRNA’nın 5' ucunun birleştirilmesiyle meydana getirilen sgRNA (single guide RNA) olarak adlandırılan tek bir RNA söz. Bu sayede CRISPR teknolojisinden yararlanmak için Cas9 olarak adlandırılan DNA endonükleaz ve genomda hangi bölge hedeflenecekse ona göre dizayn edilen 20 nükleotidlik bir RNA dizisi yeterli olmaktadır.Bu derlemede, öncelikle bağışıklık sistemi olarak CRISPR/Cas sistemleri ele alınacak ve prokaryot organizmalarda bağışıklık yanıtının oluşum aşamaları tanımlanacaktır. CRISPR/Cas9 sistemi kullanılarak genom düzenlenmesinde DNA zincir kırıklarının tamir mekanizmaları ile kılavuz RNA’lar tanımlanarak, sistemin kısıtlayıcıları ve bunagetirilen alternatif çözümler tartışılacaktır. Son olarak tıpta CRISPR uygulamaları ile genom düzenleme teknolojisinin terapötik etkinliği değerlendirilecektir. 

2019-02-24 14:58:00
İkinci
Sena Selin Seferoğlu